Józef Bysikiewicz (1899-1940)
Urodził się 11.02.1899 r. w Strzałkowie, obecnie powiat słupecki (dawniej powiat wrzesiński), jako syn Jana i Anny z domu Cieślińskiej.
W latach 1905–1913 uczęszczał do ośmioklasowej szkoły powszechnej w Strzałkowie. Po jej skończeniu wybrał naukę w rzemiośle piekarza cukiernika.
W 1917 r. został powołany do armii niemieckiej. Walczył podczas I wojny światowej na froncie zachodnim.
Podczas walk nad Marną dostał się 18.06.1918 r. do niewoli amerykańskiej. Stąd 3.05.1919 r. przeszedł do Armii Hallera we Francji. Służył w 12. Pułku Strzelców Polskich w składzie 6. Dywizji Strzelców w III Korpusie.
14 kwietnia 1919 r. w miejscowości Xertigny, w Lotaryngii, na bazie francuskiego 404. Pułku Piechoty oraz II Batalionu 4. Pułku Strzelców im. Francesca Nullo sformowany został 12. Pułk Strzelców Polskich. Jednostka weszła w skład 6 Dywizji Strzelców Polskich. 15 maja 1919 r. w Girancourt oddział załadowany został na transport kolejowy i skierowany do Polski. Po czterech dniach pułk przybył do Różana, a następnie przemaszerował do Aleksandrowa Łódzkiego. W nocy z 23 na 24 czerwca 1919 r. jednostka skierowana została transportem kolejowym ze Zgierza, przez Lwów do Zadwórzy, by wziąć udział w wojnie polsko-ukraińskiej. 17 października 1920 r. pułk zajął Derażnię, a o północy następnego dnia weszło
222 w życie zawieszenie broni. 29 października przegrupował się na północ od linii kolejowej Płoskirów–Derażnia, w rejonie Kopyczyńce–Dawidkowce. 18 listopada wycofał się nad Zbrucz, gdzie pełnił służbę kordonową na linii demarkacyjnej. Na początku 1921 r. pułk przybył do Tarnopola, w którym stacjonował do 1939 r.
Brał udział w wojnie o wschodnie granice Polski, 3.11.1921 r. został przeniesiony do rezerwy. Przeszedł 27.05.1922 r do służby w Straży Celnej, (późniejszej Straży Granicznej). Ukończył obowiązkową Szkołę Straży Celnej w Wieleniu. Służył w jednostkach Straży Celnej między innymi w Ławocznie, Wołosiance, Dolinie, Ludwikówce, Worochcie i Delatynie. Przed wybuchem wojny w 1939 r. służył w Mazowieckim Okręgu Straży Granicznej w Obwodzie Suwałki Komisariacie Hańcza, placówce Polulkiemie. Posiadał stopień starszego strażnika.
Placówka Straży Granicznej I linii „Polulkiemie” podlegająca Komisariatowi SG „Hańcza” to jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w okresie międzywojennym.
Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 r. w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, komendant Straży Granicznej pułkownik Jan Gorzechowski utworzył na terenie Obwodu Straży Granicznej „Suwałki” komisariat Straży Granicznej „Hańcza” z tymczasową siedzibą w Przerośli. Tym samym rozkazem zarządził likwidację komisariatu Straży Granicznej „Ławoczne”. Nakazał, by 1 lutego 1939 r. likwidowany komisariat „Ławoczne” utworzył komisariat Straży Granicznej „Hańcza”, a w nim między innymi placówkę Straży Granicznej I linii „Polulkiemie”.
Ożenił się z Antoniną Wieją, z którą miał córkę Mieczysławę i syna Janusza. Rodzina została deportowana do Kazachstanu. Został aresztowany 2.04.1940 r. przez NKWD w Delatynie.
W okresie międzywojennym miasto Delatyn znajdowało się w powiecie nadwórniańskim, w województwie stanisławowskim w Polsce. Do 17 września 1939 tu był garnizon macierzysty Batalionu KOP „Delatyn”. Od września 1939 do 1941 miasto znalazło się pod okupacją radziecką, a później od 1941 do 1944 pod okupacją niemiecką.
Został osadzony w więzieniu Zachodniej Ukrainy, wpisany na listę wywozową numer 064/2 z 1940 r. i zamordowany w więzieniu w Kijowie przy ulicy Karolenkiwskiej 17. Pochowany w Kijowie – Bykowni.
Odznaczony:
- Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921,
- Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Brązowym Medalem Za Długoletnią Służbę,
- Odznaką Pamiątkową Straży Granicznej,
- Odznaką Armii Polskiej we Francji.
Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5.10.2007 r. awansowany pośmiertnie na stopień podkomisarza Straży Granicznej.
Wykorzystano informacje z następujących źrodeł:
- Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa,
- Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920. Kapitan Józef Kula „54 Pułk Strzelców Kresowych” Warszawa 1929,
- Wikipedia, 54 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych (https://pl.wikipedia.org/wiki/54_Pułk_Piechoty_Strzelców_Kresowych).
